Steentje voor steentje: Ecotage op het kolenspoor - Westelijk Havengebied, Amsterdam - 23 December 2023

Doel: Kap met het verwoesten van de aarde door het gebruik van kolen. Tijdens een feestelijke ecotage picknick werden er steentjes onder het kolenspoor vandaan gehaald. Zo wordt het op den duur onmogelijk om over dit spoor nog kolen te vervoeren.

Onderwerpen: kolen, ecotage, klimaat, kappen met kolen
Talen: Nederlands, Engels

Koppeling

• Steentje voor steentje actiepagina van het Jeannette Noëlhuis

Transcriptie

00:00:00

[Openingsmuziek]

00:00:22

Aardbewoner, gegroet! Welkom bij de protestgeluiden van: Steentje voor steentje: Ecotage op het kolenspoor. Steentje voor steentje vond plaats op 23 december 2023, nabij de HES bulkterminal in de haven van Amsterdam. De actie werd georganiseerd door mensen van het Jeannette Noëlhuis.

Het doel van Steentje voor steentje was: kap met het verwoesten van de aarde door het gebruik van kolen. Tijdens een feestelijke picknick werden er steentjes onder het kolenspoor vandaan gehaald. Zo wordt het op den duur onmogelijk om over dit spoor nog kolen te vervoeren.

Ongeveer 30 mensen namen deel.

De talen die tijdens het protest worden gesproken zijn Nederlands en Engels.

Dus sta op, handen uit de zakken. Geniet van het protestgeluid!

00:01:23

[Drumgeluiden van de Rhythms of Resistance-band]

00:08:50

Ik weet niet waar ik heen moet kijken, want er zijn zo veel mensen hier vandaag. Welkom allemaal op deze bijzondere dag! Op dit feest, deze ceremonie, deze picknick. Ik zie dat mensen de koffie en thee al gevonden hebben. Helemaal goed. Er is lekker bij de koffie en thee. Het weer zit mee. Het waait hard, maar het is niet koud. Het is droog, dus we gaan er een mooie dag van maken.

We hebben net even met de politie gesproken. Die is bang dat we iets gaan vernielen. Maar dat is zeker niet de bedoeling deze dag. We gaan iets moois bouwen. Een monument voor het einde van het fossiele tijdperk.

[Gejuich, klappen, trompet]

En dat materiaal dat we daarvoor gaan gebruiken, ja, dat ligt nog niet op de plek waar het naartoe moet. Dat zijn steentjes die daar onder dat kolenspoor liggen. En we gaan straks iedereen uitnodigen om, steentje voor steentje, een steentje bij het kolenspoor weg te pakken en bij te dragen aan het monument voor het einde van het fossiele tijdperk. En dat doen we met rust, met liefde, met bedachtzaamheid. We realiseren ons waarom we dat doen. We breken iets ouds af, en we bouwen iets nieuws. We breken iets af wat veel schade veroorzaakt en daarmee creeëren we iets moois, iets nieuws en proberen we te voorkomen dat het oude systeem nog meer schade kan aanrichten.

We doen dat hier bij dat kolenspoor, omdat kolen en zo’n ontzettend slecht idee zijn, om die nog langer te gebruiken, te verstoken. Daar is het ooit allemaal echt mee begonnen, aan het begin van de ‘industriële revolutie’. Die hebben we nu, in de 21e eeuw niet meer nodig. Dus laten we daar vandaag een begin mee maken.

Zoals gezegd, het is een liefdevolle actie. Een volledig geweldloze actie. Ja, wat ons betreft hoeft men niet bang te zijn dat we dingen gaan vernielen. Ja het kan zijn als wij maar genoeg steentjes weghalen, dat er op een gegeven moment iets verzakt qua spoor. Men is op de hoogte. Pro-Rail is op de hoogte, de autoriteiten zijn op de hoogte. Wij gaan hier ook niet weg, mocht dat gebeuren, voordat we zeker weten dat dat gezien is, zodat er niemand in [diens] hoofd haalt om daar met een trein overheen te gaan, want we willen natuurlijk niet dat iemand schade ondervindt van onze actie. En we denken zelfs dat onze actie alleen maar minder schade gaat opleveren, uiteindelijk.

Frits gaat straks het eerste steentje leggen van het monument.

Oh ja, huishoudelijke mededelingen inderdaad. Het waait erg hard voor onze WC-tent. Daar naast die loods heb je wat privacy. Je kan er het beste vanaf de andere kant in, begrijp ik. Achter deze tent staat een emmer. Als je een emmer nodig hebt, dan staat hier een emmer. Zijn er nog meer houshoudelijke mededelingen?

Nou we hebben muziek, daar zijn we heel blij mee. Nog een applausje voor de Rhythms of Resistance!

[Geklap, gejuich]

We hebben een koor, we hebben muzikanten. Applaus voor het koor en de muzikanten!

[Geklap, gejuich]

Ja en straks … Er wordt muziek gemaakt. Deze microfoon staat ook open, als mensen iets willen voorlezen, iets willen voordragen, iets willen delen, vertellen over waarom ze hier vandaag zijn, waarom ze dit doen. Neem je tijd, vertel je verhaal. Misschien voordat je een steentje pakt. Voordat je het bij het monument deponeert. We gaan gewoon de tijd nemen. We gaan er een mooie dag van maken. We gaan met elkaar er van genieten.

[Geklap, gejuich]

Muziek! Of werkt het zo niet?

00:20:40

Dames en heren, het klimaatkoor! We beginnen met een lied, dat heet On this good green earth [Op deze goede, groene aarde]. En dat gaan we voor jullie zingen. Koorleden, niet te ver van de microfoon af staan, anders kan niemand jullie horen.

00:20:58

[Keyboardmuziek, gezang]

[Applaus, overleg]

00:22:56

Okee nou gister, toen ging ik … Ik dacht: iedereen kan even je motivatie delen, waarom je een steentje bijdraagt. En er was ook ruimte voor poems [gedichten]. Dus ik heb een klein poem-pje [gedichtje] en ik dacht, dat deel ik zo.

Maar eerst. We hadden net overleg met de politie, en die zeiden: Nou als jullie één steentje doen hè, dat is allemaal okee. Maar als jullie echt aan de slag gaan … Dus mijn gevoel is dat iedereen die zin heeft kan gewoon één steentje bijdragen. En als dat is gebeurd… Het is geen 100% garantie, het is een 93% garantie. Eén steentje kan allemaal. Als iedereen die dat wil, één steentje heeft gedaan, kan wie wil met handschoenen nog een beetje echt aan de slag gaan. En die mensen worden dan waarschijnlijk meegenomen naar het politiebureau. Maar in het begin laten ze ons rustig, steentje voor steentje, het monument beginnen.

Enne, ik heb een gedichtje. En ik ben een fan van Daniel Berrigan die was een dichter en activist. En hij is overleden, maar hij heeft ook veel in de bak gezeten. Geweldige kerel. En het is in het Engels hè? En het is geen gedichtje maar het is toch wel heel poëtisch.

One cannot level one’s moral lance at every evil in the universe.

Dus je kan niet alle shit, al die bedrijven dit is allemaal shit er is zoveel shit. Ja kan niet overal alles doen.

There are just too many of shits. But you can do something. And the difference between doing something and doing nothing, is everything.¹

Nou, dat is eh …

[Applaus]

En dan had ik ook nog mijn eigen verklaring dat ik … Ik vind het altijd fijn om het van te voren op te schrijven. En bij het verhoor, dan kan ik dat geven aan die agent. Want die kan niet zo goed precies schrijven wat ik wil, en dat … Dus ik heb vaak mijn verklaring bij me, die kan je dan geven. En dan gaan jouw woorden toch het politiebureau in, en daarna het openbaar ministerie in.

En gister dacht ik dus: Ik pak één steentje en ik wordt meegenomen. Maar nu kunnen we dus rustig aan de slag gaan.

Nou, als je vreugde ervaart bij wat je doet, dan heb je je roeping gevonden, denk ik. En mijn roeping is zand in de machine te zijn. De machine die ons steeds efficiënter naar de afgrond drijft. En voor een heel groot deel van mijn leven sta ik voor mijn gevoel, net als wij allemaal, net als iedereen, langs de zijlijn, terwijl ik zie dat het misgaat. En door heel veel van hoe ik leef, draag ik ook bij dat het misgaat. Maar af en toe zie ik even de kans om een zandkorrel in die profit-doodsmachine te zijn. En als er maar genoeg zandkorrels komen, dan loopt die schurend vast. En als zandkorrel zijn je roeping is, dan begrijpen jullie dat vreugde in mijn hart resoneerde bij het voorbereiden van deze actie. Ik weet nog dat Nikki uit haar kamer kwam en zei:

Nou, Peter en ik, we gaan beginnen met deze steentjesplannen.

En het was echt heerlijk om eraan te werken. En ik heb ook erg zin om zo m’n steentje op te pikken.

‘Energietransitie’ mensen, hè, dat is het buzz-woord. Energiestransitie. Dat moet ons redden. Hmmm… Er wordt nu volop ingezet bij de COP-meetings in Dubai, in de politiek, bij het World Economic Forum [Wereld Economisch Forum], de woningcorporatie, de supermarkt, mobiliteit, you name it. Alles is afscheid van fossiele energie. Een energietransitie naar ’e’. De e-bike [elektrische fiets] in plaats van de brommer. De e-car [elektrische auto]. En voor de grotere dingen moet waterstof het alternatief worden. En voor die transitie zijn ook weer heel veel grondstoffen nodig. Heel veel mijnen, heel veel shit. Heel veel bulkterminals, net als hier. Dan niet voor kolen maar voor andere grondstoffen. Allemaal voor de groene groei, groei, groei! En dan met die elektrische auto van 0 naar 100 in 3 seconden. “Ja,” zeggen mijn neefjes, “het is elektrisch, dus minder leuk, dus je moet wel iets gecompenseerd worden met wat plezier dat het sneller gaat.” Nou, brrr …

De aarde trekt het niet meer. De energiestransitie niet, en het groeiende energieverbruik niet. En met deze actie hoop ik bij te dragen dat de samenleving zich bewust wordt dat stromen kolen door ons midden rijden. Echt die treinen … Ik was hier vorige week zaterdag om wat te snoeien, toen werd er een trein geladen. Peter reed gister langs de Rietlanden Terminal, daar werd ook een trein geladen. Die treinen die stromen door ons midden. En ik hoop dat we dan meer en vaker er voor kiezen: Ga ik vandaag die treinen laten rijden, of ga ik een steentje pakken? Elke dag kiezen wij als samenleving: Laten we dit gebeuren, of gaan we een spaak in het wiel steken? En ik hoop ook dat Pro-Rail een beetje gaat nadenken over: wat vervoeren wij wel, en wat vervoeren wij niet? De dialoog is in ieder geval aangegaan. En ik hoop dat de mensen bij de politie — dat lijkt een beetje te lukken — en bij het openbaar ministerie er ook voor gaan kiezen om het leven op aarde te beschermen en niet de stroom kolen. En vooral hoop ik er toe bij te dragen dit steentje te pakken dat mensen minder gaan hopen op techniek, de energietransitie, maar de oplossing voor de klimaatcrisis en het massale uitsterven van soorten vooral gaan zoeken in minder. Minder energie en grondstoffen, en een iets duurzamer levensstijl. En minder is de energietransitie die we nodig hebben.

Nou, in ieder geval, hoe het ook gaat, ik ben heel blij dat we hier zijn. En ik heb ook zin om een steentje te pakken en zo toch een klein spaakje in dat wiel te steken. En Krista van Velzen, jullie kennen haar misschien wel van de A12 enzo, die zei:

“Ja ik kan niet, maar kan je een steentje voor mij pakken?”

Dus ik begin maar meteen met twee steentjes, en dan komt er weer een lied.

[Applaus]

00:29:45

We gaan, als dat mag tenminste, voor jullie twee liedjes zingen. Bij de tweede mogen jullie meedoen. We beginnen met een lied dat heet We are coming [We komen eraan]. Een echt strijdlied.

[De eerste steentjes worden gepakt.]

[Applaus]

De eerste steen is er. Een nieuw tijdperk.

[Muziek en gezang]

00:33:45

[Geluid van steentjes die op een hoop gegooid worden.]

00:34:07

Hulde voor het enthousiasme! Dit gaat echt veel sneller dan we verwacht hadden. Dus dat is alleen maar geweldig. We willen alleen ook de tijd nog nemen voor deze picknick en voor het luisteren naar iedereens motivatie, de gedichten die zijn meegebracht en de prachtige liederen die hier ook worden gezongen. Dus neem vooral je tijd, het heeft geen haast. Als de politie straks komt en ziet dat het te ver is gegaan, dan gaan ze denk ik gelijk over tot arrestatie, dan kan het allemaal heel snel gaan. Dus laten we vooral ook onze tijd nemen. En als er mensen zijn die iets hebben meegenomen, die graag iets willen vertellen over waarom ze een steentje of misschien wel meerdere steentjes hebben weggehaald, kom dan even naar mij toe of naar Frits of naar Peter en laat het weten, dan kunnen we dat organiseren.

En ik wil ook graag iets delen. Ik wil het verhaal delen van Wangari Maathai. Sommige mensen hebben het al gehoord van mij. Het verhaal van de kolibri. Dat is de reden dat ik hier vandaag een steentje weghaal. Dat is mijn druppeltje water. Ik weet niet of jullie Wangari Maathai kennen. Wie kent er Wangari Maathai? Ja, dat zijn niet heel veel mensen. Het was echt een geweldige vrouw van de Green Belt Movement (groene streek-beweging). Zij heeft echt duizenden, miljoenen misschien wel, bomen geplant. Zij heeft de Nobelprijs gewonnen. Was de eerste Afrikaanse vrouw, volgens mij, die een PhD (doctoraat) had in ik weet niet eens meer wat. Zoek haar op als je thuiskomt, want het is echt een hele inspirerende persoonlijkheid. En zij heeft dit verhaal verteld en geschreven. En dat wil ik nu voor jullie vertellen. Het gaat over een bos.

Er was eens een prachtig woud. Een paradijs. Bijna een magische plek, zo mooi. Er stonden prachtige bomen, en er leefden vele dieren op deze mooie plek. Maar op een dag, brak er een brand uit. Enorme woudreuzen werden plotseling overspoeld door een zee van vuur. Bang en rennend voor hun leven, vluchtten alle dieren uit hun huis het bos uit. Uitgeput van het rennen, kwamen ze aan bij het meer. Daar stopten de dieren, om naar het enorme vuur te kijken. Verdrietig en overspoeld door de grootsheid van de situatie, keken alle dieren machteloos toe. Maar er gebeurde iets raars. Een kleine kolibri bleef driftig op en neer vliegen. Heen en weer, van het water terug naar het bos, wat in vuur en vlam stond. En niemand snapt het.

Tot op een gegeven moment één van de dieren zei: “Kleine kolibri, wat ben je aan het doen?” En de kolibri bleef druk bezig met haar taak. En zonder ook maar enige tijd te verliezen, zei ze: “Ik breng een druppel water naar het vuur.” En ze vloog weer door. Op en neer bleef de kleine kolibri vliegen. Opnieuw en opnieuw. Vol ongeloof keken alle andere dieren toe. Sommigen probeerden de kleine kolibri zelfs te ontmoedigen. “Doe geen moeite, het vuur is te groot. Je bent te klein. Het is te weinig water. Je vleugels zullen in de brand vliegen. Het is maar één druppel. Je kunt het vuur niet doven.” Toen de kolibri weer terugvloog vanuit het bos, zag ze hoe hopeloos en verlaten zij eruit zagen. Toen riep één van de dieren met een spottende stem: “Wat denk je dat je aan het doen bent?” De kleine kolibri keek terug, en zonder ook een vleugelslag te missen zei ze: “Ik doe wat ik kan, en ik neem mijn verantwoordelijkheid.”

En laten wij allemaal een kleine kolibri zijn vandaag. En in plaats van een druppel water, halen wij één steentje weg. En dat gaat niet met dezelfde logica als dat de dingen kapot worden worden gemaakt, maar met de logica van liefde. En dat gaat niet alles tegelijk. Dat is niet een waterkanon zoals we op de A12 hebben, maar dat is één druppel water. En dat is één steentje. En misschien nog een paar steentjes. Danjewel.

[Applaus]

00:38:38

Dankjewel. Hebben jullie zin om een beetje warm te zingen met z’n allen?

Ik heb een aantal van jullie een boekje in handen gedrukt. Mocht je nou heel graag willen zingen, gris het even uit de handen van je buurman of buurvrouw. Daar staan een aantal liedjes in die jullie vast wel kennen. We hebben hier een fantastische band. Wat is jullie naam ook al weer?

Wij weten Block Brass.

Block Brass! En we gaan samen, met jullie ondersteuning, gaan wij het lied zingen: We need to wake up [We moeten wakker worden]. Ik denk dat jullie het wel kennen, want het is op een melodie van Bella Ciao [Hoi schoonheid]. En dat staat in jullie boekje. Ik geloof op bladzijde twee. Blader het maar even open, want we willen graag dat iedereen even lekker meezingt dan houden we de sfeer erin.

We need to wake up
We need to wise up
We need to open up our eyes and do it now, now, now²

En volgende week dan kun je daar nog een heleboel mensen bijdenken, tenorsaxofoon, altsaxofoon … Yes, wees erbij!

[Muziek]

[Applaus, gejuich]

00:41:39

Applaus voor jezelf! Hebben jullie zin om een kerstliedje te spelen? Zingen? Spelen?

Er zijn een paar prachtige climate carols (klimaatkerstliedjes) gemaakt. En één daarvan op een bekende melodie, ‘Middenin de winternacht’. Jullie zijn van harte uitgenodigd om dat mee te zingen. De tekst is … ja dan moet ik eventjes spieken.

Middenin de winter heeft één partij gewonnen

[Mensen praten en zingen door elkaar]

Zullen wij dan één keer voordoen, voor de mensen die het niet kennen? Het eerste couplet doen we twee keer, dan kunt u ’m even leren. Komt-ie. Één, twee, drie, en …

[Gezang]

[Applaus]

Dank jullie wel!

[Mensen praten door elkaar]

00:46:47

Kunnen we een ketting maken, en dan gewoon de steentjes doorgeven?

Heeft er iemand een schep in de auto liggen?

Dat zou kunnen, maar we zouden eerst beginnen met iedereen heel liefdevol één steentje …

00:47:03

Hoi hoi! Ik heb voor de gelegenheid een klein gedichtje.

Korreltje, steentje
Korreltje, korreltje zand
Steentje, gerold in mijn hand
Steentje, gestopt in mijn zak
Steentjes gestapeld en knap
Kom, zonnetje, wordt groot in het blauw
Wij maken een oogje van jou
Schijn op ons stapeltje, steentje
Eventjes, het is er maar ééntje
Wereldje rond en aardblauw
Stapeltje, steentje, maak het voor jou
Huisje met deur en twee kiertjes
Tuintje met blauwe bloemen en miertjes
Korreltje, steentje, is vandaag ons hoge woord
Want aardblauw en rond, mooi enig in zijn soort

[Applaus]

[Meerdere stemmen, mensen praten door en met elkaar.]

[Geluid van stenen die op een hoop gegooid worden.]

00:48:38

We hebben een vlogger, we worden beroemd! Geef ’m een applaus!

[Tromgeroffel, geklap]

Hoeveel views (keer bekeken) heeft die jongen? Fijn dat we die aandacht krijgen, wees lief voor ’m. Want dat je je zo moet … ja inpakken om kijkers te krijgen … Laten we daar even een momentje bij stilstaan.

00:49:00

[Tromgeroffel, gefluit, Rhythms of Resistance begint weer te spelen.]

00:56:00

Ik wil even … Ja ik houd het heel simpel, ik wil gewoon even m’n dank uitspreken aan iedereen, want ik vind het een hele mooie actie. Het voelt heel goed. Het is goed dat we dit doen. Het is fijn dat jullie er zijn. Verder heb ik ook eigenlijk niet echt iets te zeggen, maar het voelt gewoon zo goed en dat wilde ik even met jullie delen.

[Applaus, gejuich, tromgeroffel]

00:56:30

Ja ik wil ook nog even wat zeggen. We zijn blij dat er pers is, al is het misschien niet de pers die we gewild zouden hebben.

Frist en Nikki en Niels, jouw naam staat er ook onder, ik weet niet of je daar blij mee bent, hebben een opiniestuk opgestuurd naar het Parool. Ik weet niet of ze het gaan plaatsen. Als ze het niet gaan plaatsen lees ik het nu graag voor. Om uit te leggen waar wij vandaag doen wat wij doen. Het heet: ‘Waarom wij een kolenspoor onklaar willen maken’.

Vandaag gaan wij samen met een aantal gelijkgezinden naar de kolenterminal van HES bulk in de Amsterdamse haven, om daat ceremonieel steentjes onder het spoor vandaag te halen. Dat doen wij om te zorgen dat er over dat spoor geen kolentreinen meer kunnen rijden. Kolen zijn de meest schadelijke fossiele brandstof voor het klimaat, het milieu en de gezondheid. Niet alleen genereert de verbranding ervan veel CO2, de winning ervan gaat gepaard met grootschalige verwoesting en vervuiling van ecosystemen.

Bovendien komt er bij het verstoken ook veel fijnstof vrij, wat wereldwijd jaarlijks tot tienduizenden sterfgevallen leidt. En dan worden er via Amsterdam ook nog eens Colombiaanse bloedkolen overgeslagen. Kolen waarvoor mensen zijn vermoord en verdreven. Dat alles maakt het nog langer gebruiken van kolen absoluut onverantwoord en ronduit onacceptabel. We realiseren ons dat het uitfaseren van gas en olie niet van vandaag op morgen kan gebeuren. Maar dat geldt niet voor kolen. De ‘industriële revolutie’ is ooit met kolen op stoom gekomen. En dat we deze achterhaalde, inefficiënte en zwaar vervuilende brandstof in de 21e eeuw nog steeds gebruiken is niet uit te leggen. Zeker niet in een land als Nederland, waar alternatieven in overvloed aanwezig zijn.

Afgelopen jaar hebben we gezien waar klimaatverandering toe leidt. Hitterecord na droogterecord sneuvelde. En de extreme weersgebeurtenissen zijn niet meer bij te houden. Alhoewel ons land dit jaar de dans redelijk is ontsprongen. Maar wat wetenschappers en ons het meeste zorgen baart, is dat het weer patronen vertoond, die pas over enkele decennia werden verwacht. En dat een aantal gebeurtenissen niet meer vanuit de modellen te verklaren is. Het opwarmen van de oceanen bijvoorbeeld en het smelten van de ijskappen. Dat gaat allemaal veel sneller dan gedacht en dan in 2015, het jaar van het Parijsakkoord, nog werd verwacht. Woorden schieten tekort om de ernst van de situatie te omschrijven. Het betekent dat we nu al te maken hebben met de klimaatontwrichting die het onvermijdelijke gevolg van de opwarming van de aarde is. Klimaatontwrichting, die leidt tot misoogsten, voedseltekorten, waterschaarste, en klimaatmigratie. Klimaatontwrichting die uiteindelijk kan leiden tot een voor ons onleefbare planeet.

In Parijs is indertijd afgesproken om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken. Een illusie, die men op COP28 nog heeft proberen op te houden. Waarom 1,5°C? Omdat men toen dacht, dat er voorbij dat punt onomkeerbare kantelpunten zouden plaatsvinden, die de klimaatopwarming nog versnellen, ook al zouden wij geen gram broeikasgas meer uitstoten. Denk dan aan het ontdooien van de permafrost, of het verdwijnen van het Amazoneregenwoud.

Klimaatwetenschappers achten beperking tot 1,5°C inmiddels niet meer haalbaar. Dat tikken we dit jaar — vermoedelijk het warmste jaar ooit gemeten — mogelijk al aan. Bovendien is het voorspellen van kantelpunten geen exacte wetenschap en zijn er zelfs wetenschappers die denken dat kantelpunten al boven de 1°C opwarming optreden. En het zorgelijke is dat je kantelpunten pas met terugwerkende kracht kunt vaststellen. Het kan dus zijn dat we al in zo’n kantelpunt zitten en dat volgende kantelpunten al onvermijdelijk zijn. Dat alleen al is reden voor blinde paniek. Maar na het toneelstukje in Dubai blijven de verantwoordelijke beleidsmakers doen alsof hun neus bloedt en blijven fossiele bedrijven doorgaan met het winnen en verbranden van fossiele brandstoffen—daarmee willens en wetens de klimaatopwarming verergerend.

Omdat onze overheid niet ingrijpt zien wij, doodnormale burgers die wakker liggen van klimaatontwrichting en de rampen die ons te wachten staan, ons genoodzaakt zelf in actie te komen.

Al eerder probeerden we kolentreinen te blokkeren door op het spoor hier te gaan zitten. Maar dat bleek steeds van tijdelijke aard. Omdat het verstoken van kolen een groot gevaar voor toekomstige en huidige generaties vormt, tot onherstelbare schade aan onze unieke planeet leidt, gaan wij nu een stapje verder. Wij willen dit spoor, waarop alleen kolentreinen rijden, onklaar maken.

[Applaus, tromgeroffel]

Dat doen wij met liefde, vastberadenheid, en open vizier. Vandaag zullen wij, steentje voor steentje, zoveel kiezels onder het spoor vandaan halen, dat het spoor verzakt, en er geen kolentrein meet overheen kan. Met die steentjes bouwen wij een monument voor het einde van het fossiele tijdperk.

Wij hebben de spoorbeheerder, Pro-Rail, van onze actie op de hoogte gesteld en opgeroepen het transport van kolen niet langer te faciliteren. Ook hebben we burgermeester Halsema uitgenodigd het eerste steentje te leggen. Een uitnodiging die ze helaas heeft afgeslagen.

We weten dat we het juiste doen. En dat we het niet kunnen verantwoorden om niets te doen. Met onze daad kunnen wij ergere schade en groter leed voorkomen. Wij accepteren de gevolgen van onze keuze, en roepen iedereen op om een steentje bij te dragen aan het beletten van de verdere destructie van deze prachtige planeet, waar we ons bestaan aan te danken hebben en waar we deel van uitmaken.

Vervuld van dit diepe besef, maken wij vandaag een begin met het onschadelijk maken van wat ons schade berokkend. Dat doen wij met liefde en creativiteit. Door met de brokstukken van het oude iets nieuws en moois te maken.

[Applaus, gejuich, tromgeroffel]

01:04:05

Hallo allemaal. Ik heb een passage meegenomen uit een heel mooi boek, The Ministry for the Future (Het ministerie voor de toekomst). Het is een korte mystieke passage uit dit boek. Het heeft mij geïnspireerd. Het heet tzadikim nistarim. Dankjewel.

In de Hebreeuwse traditie bestaat het verhaal over goede mensen die voorkomen dat de wereld ten onder gaat, de tzadikim nistarim, de verborgen rechtvaardigen. In sommige versies zijn ze met 36 in aantal en worden ze daarom de lamed vav tzadikim genoemd, de 36 rechtvaardigen. Soms wordt dit verhaal in verband gebracht met het verhaal van Sodom en Gomorra. En god beloofde dat hij de steden zou sparen als hem 50 goede mensen konden worden getoond. En toen tien. En toen één. Andere bronnen wijzen naar de Talmoed en het daarin veelgebruikte thema van anonieme en verborgen figuranten.

Die verborgen eigenschap van de nistarim is belangrijk. Het zijn doodgewone mensen die opduiken en in actie komen wanneer het nodig is, om na het voltooien van hun taak weer terug te keren in de anonimiteit.

Wanneer de verhalen benadrukken dat het gaat om 36 personen, wordt er ook altijd het verhaal van de Joodse diaspora bij verteld. Dat ze verspreid zijn over de wereld, en dat ze geen idee hebben wie de anderen zijn. Sterker nog, vaak weten zij zelf niet eens dat zij onderdeel zijn van die 36, omdat zij altijd het toonbeeld zijn van bescheidenheid, van anavah.

Dus als iemand zich bekend zou maken als één van die lamed vav, dan zou dat juist een bewijs zijn dat hij het niet is. De lamed vav zijn te bescheiden om zelfs maar te geloven dat zij onderdeel van deze speciale groep zouden kunnen zijn. En toch weerhoudt dat ze er niet van om in actie te komen als het moment daar is. Ze leven hun leven als iedereen. Maar als het cruciale moment daar is, dan handelen ze. Misschien zijn er nog andere geheime personen die onze geschiedenis beïnvloeden. We weten het niet. We kennen hen niet. Heel soms vangen wij een glimp van ze op, als ze bestaan. Misschien zijn het slechts verhalen die wij onszelf vertellen, in de hoop dat het allemaal logisch is. Dat het dingen verklaart. Maar nee, dingen zijn niet logisch op die manier. Die verhalen over geheime personen en geheime acties, die zijn de geheime actie zelf.

Dankjewel.

[Applaus, gejuich, tromgeroffel]

01:06:47

[Muziek]

[Applaus]

[Mensen praten door elkaar]

01:09:20

Het lijkt erop dat de politie, ja, in ieder geval ziet wat er gebeurt. Ja, we gaan kijken hoe dit verder gaat. Maar misschien als je nog geen steentje gepakt hebt en je wilt een steentje pakken, pak een steentje. Als je denkt: Ik heb mijn bijdrage geleverd, mijn steentje bijgedragen, dan is dat ook helemaal goed. Neem dan nog een kopje koffie, een kopje thee. Zing mee, maak muziek en geniet van deze prachtige dag.

[Applaus]

01:10:10

We rise!

[Muziek en gezang]

[Applaus, gejuich]

01:13:17

[Trompet, muziek, gezang]

[Mensen praten door elkaar]

01:14:36

Ja. Ook heel kort. Ik heb ook steentjes genomen daarstraks. En ik moet altijd denken aan die hele simpele quote:

We are nature defending itself

Wij zijn als de natuur, die aan zelfverdediging doet. Dat is wat hier aan het gebeuren is. En men gaat ons hier straks waarschijnlijk betichten van vernieling. Maar dan moeten we ons de vraag stellen wat vernieling precies is. En als wetenschapper, ik kijk elke dag naar hoe het er aan toe gaat met de Amazone. Da’s mijn job. Geen job waar je blij van wordt. Wat is vernieling? Die kolen daar, die zullen verbrand worden. Dat is vernieling. Dit hier is gewoon zelfverdediging.

Dank je.

[Applaus, gejuich, tromgeroffel]

01:15:22

Misschien een goed moment wel om even te weten. Dus inderdaad het woord ‘vernieling’, ik vind dat heel mooi gezegd, dankjewel Niels. En daar sta ik volledig achter. Praktisch gezien hebben ze dus het woord ‘vernieling’ genoemd. Ik weet niet zeker of dat is wat ze ons ten laste zullen leggen. Maar vernieling, nog even, dat is dus een B-feit is dat. Dus geldboete is waarschijnlijk. En … wat kan ik er nog meer over zeggen?

Dus besluit voor jezelf, luister naar je hart. Het is … ja dat. Het is niet het ergste artikel. Het is … we weten ook niet of het in het licht wordt geplaatst van [onverstaanbaar]. Als dat zo is dan zal dat strafvermindering betekenen ook, maar … Dus luister naar je hart inderdaad.

01:16:36

[Uitleidende muziek]

Terug naar de hoofdpagina